สะเก็ดเงิน
สะเก็ดเงิน: เยียวยาจากต้นเหตุ ฟื้นฟูจากภายใน
สะเก็ดเงิน (Psoriasis) คือโรคผิวหนังเรื้อรังที่มีลักษณะเฉพาะคือ ผิวหนังหนา แดง ลอกเป็นขุยเงิน มักเกิดที่ข้อศอก หัวเข่า หนังศีรษะ หรือแผ่นหลัง เป็นโรคที่ไม่ติดต่อ แต่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อคุณภาพชีวิต ทั้งด้านร่างกายและจิตใจ หลายคนเข้าใจว่าเป็นแค่ “โรคผิวหนัง” แต่ในความเป็นจริง สะเก็ดเงินคือโรคของระบบภูมิคุ้มกัน และเกี่ยวพันโดยตรงกับความผิดปกติของพลังงานระดับเซลล์
1. ต้นเหตุระดับเซลล์: ไมโทคอนเดรีย AMPK Sirtuin และ mTOR
ในผู้ป่วยสะเก็ดเงิน ระบบภูมิคุ้มกันจะทำงานมากเกินไป กระตุ้นการอักเสบของผิวหนังอย่างต่อเนื่อง ทำให้เซลล์ผิวหนังแบ่งตัวเร็วผิดปกติ เกิดเป็นขุยและคราบหนาบนผิวหนัง
คำถามสำคัญคือ ทำไมระบบภูมิคุ้มกันจึงทำงานผิดปกติ? คำตอบเริ่มที่ “พลังงานในระดับเซลล์” โดยเฉพาะการเสื่อมของ ไมโทคอนเดรีย ซึ่งเป็นโรงงานพลังงานของเซลล์ และศูนย์ควบคุมกระบวนการอักเสบ
กลไกหลักที่ควบคุมไมโทคอนเดรีย ได้แก่:
- AMPK (AMP-activated protein kinase): กระตุ้นการเผาผลาญไขมัน ลดอินซูลิน และต้านการอักเสบ
- Sirtuin (โดยเฉพาะ SIRT1): ปรับสมดุลภูมิคุ้มกัน ฟื้นฟูไมโทคอนเดรีย และลดการทำลายดีเอ็นเอจากการอักเสบ
- mTOR: ควบคุมการเจริญเติบโตของเซลล์ เมื่อทำงานเกินสมดุลจะเร่งการแบ่งตัวของเซลล์ผิวหนังผิดปกติ และขัดขวางการฟื้นฟู
ในผู้ป่วยสะเก็ดเงิน ระบบเหล่านี้มักอยู่ในภาวะ “เสียสมดุล” โดยมี AMPK ต่ำ / SIRT1 ต่ำ / mTOR สูง ทำให้การอักเสบเรื้อรังไม่จบสิ้น และเกิดวงจรผิวหนังอักเสบซ้ำ ๆ
2. อาการของโรคสะเก็ดเงิน
- ผื่นแดงนูน มีขุยสีเงิน หรือสีขาว
- ผิวแห้ง แตก คัน หรือแสบ
- บางรายมีอาการปวดข้อ (Psoriatic Arthritis)
- อาการมักกำเริบจากความเครียด อากาศเย็น การกินอาหารแปรรูป หรือนอนน้อย
- เป็นโรคเรื้อรังที่มักต้องพึ่งยาทาสเตียรอยด์ หรือยากดภูมิคุ้มกัน ซึ่งรักษา “ปลายเหตุ” แต่ไม่ได้ฟื้นฟูจากราก
3. การฟื้นฟูจากต้นเหตุ: กลับสู่สมดุลผ่านโภชนาบำบัดและไลฟ์สไตล์
3.1 คีโตเจนิกไดเอท (Ketogenic Diet)
คีโตคือแนวทางอาหารที่ตัดน้ำตาลและแป้งออกไป ใช้พลังงานจากไขมันดีแทน ส่งผลให้ระดับอินซูลินลดลง AMPK เพิ่มขึ้น mTOR ลดลง และกระตุ้น SIRT1 อย่างเป็นธรรมชาติ
- ลดการอักเสบภายใน ที่เป็นต้นเหตุของผื่น
- ช่วยให้ไมโทคอนเดรียฟื้นฟู และผลิตพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
- ลดสารอนุมูลอิสระที่กระตุ้นเซลล์ผิวให้แบ่งตัวผิดปกติ
อาหารแนะนำ: น้ำมันมะพร้าว, MCT Oil, ไข่, ปลา, อะโวคาโด, ขมิ้นชัน, กระเทียม, สมุนไพรต้านการอักเสบ
อาหารควรงด: แป้ง น้ำตาล นมวัว น้ำมันถั่วเหลือง/ข้าวโพด/คาโนล่า และอาหารแปรรูป
3.2 การทำ Intermittent Fasting (IF) แบบ 18/6
การเว้นช่วงกินอาหาร 18 ชั่วโมง ช่วยกระตุ้นกระบวนการ “Autophagy” ซึ่งคือการทำความสะอาดเซลล์ ซ่อมแซมไมโทคอนเดรีย และลดการแบ่งตัวของเซลล์ผิดปกติบนผิวหนัง
- IF ช่วยเพิ่ม SIRT1 และ AMPK
- ลดระดับน้ำตาลและอินซูลิน
- ช่วยให้ร่างกายอยู่ในสภาวะต้านการอักเสบตลอดวัน
3.3 สมดุลจิตใจ: ลดความเครียด ลดผื่น
ในผู้ป่วยสะเก็ดเงิน ความเครียดเป็นตัวกระตุ้นสำคัญ เพราะฮอร์โมนคอร์ติซอลจะไปกด SIRT1 และกระตุ้น mTOR ซึ่งส่งเสริมการอักเสบ
- แนะนำการหายใจลึก นั่งสมาธิ เดินกลางแจ้ง นอนเร็ว
- หลีกเลี่ยงสารพิษจากสิ่งแวดล้อม เช่น สารเคมีในผลิตภัณฑ์ดูแลผิว
3.4 สมุนไพรและสารอาหารเสริมฟื้นฟูระดับเซลล์
- Resveratrol, Curcumin, Berberine: กระตุ้น AMPK และ SIRT1
- Vitamin D3: ปรับภูมิคุ้มกัน และเสริมสร้างเซลล์ผิว
- Omega-3 (DHA): ต้านการอักเสบ
- แมกนีเซียม, วิตามิน B-complex: ช่วยระบบประสาทและลดการอักเสบเรื้อรัง
อโรคาโภชนา: ฟื้นฟูสุขภาพผิวจากภายในอย่างแท้จริง
การรักษาสะเก็ดเงินที่ยั่งยืน ไม่ใช่เพียงการทายาหรือกดภูมิคุ้มกัน แต่คือการ เปลี่ยนวิถีชีวิต ให้เซลล์กลับมาทำงานได้เต็มที่ ผ่านอาหาร การอดอาหารเป็นช่วง ๆ การพักผ่อน และการจัดการความเครียด
แนวทาง อโรคาโภชนา -หรือ “การกินเพื่อไม่ให้เกิดโรค” คือหัวใจของการฟื้นฟูสะเก็ดเงินจากต้นเหตุ เพราะอาหารที่เรากินทุกวัน คือยารักษาที่ทรงพลังที่สุดเมื่อใช้ให้ถูกทาง
เมื่อเราฟื้นฟูระบบพลังงานเซลล์ ปรับสมดุลภูมิคุ้มกัน และอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการซ่อมแซม ร่างกายจะกลับมาสร้างผิวใหม่ที่แข็งแรง สดใส และไม่มีผื่นอีกต่อไป